Κάποιες πρώτες σκέψεις με αφορμή το περιβόητο χαράτσι και την άρνηση καταβολής του

 

Η φύση και ό,τι υπάρχει σε αυτήν (γη, αέρας, νερό, ήλιος, πρώτες ύλες) προς χρήση, είναι και θα πρέπει να είναι ελεύθερα για όλους. Ο κόσμος δεν ανήκει σε κανέναν για να μπορεί να τον μολύνει, να τον καταστρέφει, να τον ιδιοποιείται, μα σε όλους με γνώμονα την ελεύθερη και ισότιμη ανάπτυξη της ανθρώπινης δραστηριότητας σε όλα τα πεδία της ζωής (οικονομία, κοινωνική οργάνωση, πολιτισμός, παραγωγή). Το σύστημα στο οποίο ζούμε, ο καπιταλισμός, εχθρεύεται κάθε τέτοια αντίληψη. Είναι ένα σύστημα που οικονομικά βασίζεται στην εκμετάλλευση της δικής μας εργασίας, στην υπερπαραγωγή προιόντων, στη συνεχή αύξηση της κερδοφορίας του, στην κατανάλωση, στην υπερεκμετάλλευση του περιβάλλοντος. Τη γέννησή του ακολούθησε η επιβολή μιας κυρίαρχης τάξης, που εγκαθιδρύθηκε παίρνοντας με τη βία από εμάς τόσο τα εργαλεία να παράγουμε, όσο και τις πρώτες ύλες, χρησιμοποιώντας τα προς όφελός της, επιβάλλοντας ένα κοινωνικό σύστημα που έχει στα σπλάχνα του τη δημιουργία και διαιώνιση της φτώχιας, της εξαθλίωσης, της καταστροφής του περιβάλλοντος, των αποκλεισμών. Στον καπιταλισμό τα πάντα έχουν τιμή ακόμα και οι φυσικοί πόροι με αποτέλεσμα να γίνονται εμπορεύματα με σκοπό το κέρδος. Αντικείμενα ιδιοκτησίας, αγοράς και πώλησης, παραγωγής κέρδους, άντλησης υπεραξίας, συνεχούς κερδοφορίας για τα αφεντικά. Εμείς εργαζόμαστε για αυτούς, χωρίς να έχουμε ποτέ λόγο στη διαδικασία του τι παράγεται, πώς, γιατί και για ποιον. Εμείς, οι εκμεταλλευόμενοι είμαστε διαχωρισμένοι από την ίδια τη δραστηριότητά μας, την παραγωγή. Γινόμαστε άλλος ένας συντελεστής της παραγωγής, όπως οι πρώτες ύλες. Τα αφεντικά, κατέχοντας τα μέσα παραγωγής (και ασφαλώς τους στρατούς για να τα προστατεύουν), καρπώνονται τον πλούτο που παράγουμε, επιστρέφοντάς τον σε μας σαν προϊόν που καλούμαστε να αγοράσουμε εκ νέου για να καλύψουμε τις ανάγκες μας. Επιπλέον η ατομική ιδιοκτησία χρησιμοποιείται σαν ένα μέσο εξαγοράς των αντιστάσεων, ουσιαστικά αφομοιώνοντας εν τη γενέσει της τη θέληση για επανάκτηση όσων δικαιωματικά μας ανήκουν. Αυτή είναι η διαδικασία συσσωρευμένης κλοπής εργασίας εκατοντάδων χρόνων, στο όνομα ενός συστήματος που ενώ κατέχει τα τεχνολογικά μέσα για να τραφεί δέκα φορές ο παγκόσμιος πληθυσμός διαιωνίζει την πείνα και την εξαθλίωση.

Όλα αυτά δεν τα θυμόμαστε με αφορμή το χαράτσι. Δεν είναι η πρώτη φορά που μας τα παίρνουν. Ο καπιταλισμός βασίζεται στη συνεχή εκμετάλλευση. Συνεχώς θα επιβάλλει όλο και πιο εξοντωτικούς όρους για τη ζωή μας. Αφού τα αγαθά και τα προϊόντα που παράγονται δεν τα καρπωνόμαστε ποτέ εμείς οι ίδιοι, ας τελειώνουμε με το δίλλημα πληρώνω – δεν πληρώνω. Ας αντιστρέψουμε το ερώτημα: Σε ποιόν να πληρώσουμε και τι; Σε ποιον χρωστάμε και τι; Η καθημερινότητά μας είναι αλλοτριωμένη σε όλα τα επίπεδα. Αυτό σημαίνει απλά ότι οι κοινωνικές σχέσεις έχουν ουσιαστικά διαρραγεί, ότι βασιλεύει η ανάγκη για ανέλιξη, ο φιλοτομαρισμός, η κατανάλωση. Μας έκαναν να πιστεύουμε πως το να κατέχεις είναι η βασική αρετή, πουλώντας μας έτσι ξανά και ξανά τον ιδρώτα μας μέσω των προϊόντων που παράγουμε και ξανά αγοράζουμε, πετάμε, συσσωρεύουμε. Το ίδιο θα κάνουν και τώρα ακόμη και με τα βασικά αγαθά, όπως το νερό και το ρεύμα. Η εποχή του «κοινωνικού κράτους» τελειώνει με έναν εκκωφαντικό πάταγο. Έχουμε πολλούς λόγους να πιστεύουμε πως το περίφημο «κράτος πρόνοιας» ήταν αποτέλεσμα μιας επιλογής των αφεντικών, ώστε να αποδυναμώσουν τους αγώνες των από κάτω, πουλώντας το παραμύθι για δημοκρατία, πρόοδο, συμμετοχή και μια ζωή με εξασφαλισμένα τα βασικά, δημόσια αγαθά. Συνεχίζουν έτσι, να μας τα παίρνουν, απλά με άλλο τρόπο. Αντί να μας σκοτώνουν, μας έκαναν να ταυτίσουμε το δημόσιο με το κρατικό, κάνοντας εμάς τους ίδιους υπερασπιστές μια καπιταλιστικής μορφής, που ντύθηκε με έναν πιο “δίκαιο” μανδύα. Αντί λοιπόν να διεκδικούμε από τα αφεντικά να βελτιώσουν τη ζωή μας δίνοντάς μας πίσω κάποια ψίχουλα, ας επιλέξουμε να την πάρουμε στα χέρια μας και με όπλο την αυτοοργάνωση να διαχειριστούμε συλλογικά τις ανάγκες μας σε όλες τις πτυχές της καθημερινότητας.

Άμεση συνέπεια της ανάλυσης που κάνουμε για το πώς παράγεται και διατίθεται ο κοινωνικός πλούτος είναι το πρόταγμά μας για κοινωνική στάση πληρωμών. Με αιχμή το χαράτσι έχουν στηθεί και λειτουργούν πολλές συνελεύσεις γειτονιών. Παρ’ όλα αυτά, δεν είναι μόνο το χαράτσι και οι κάθε είδους φόροι. Η κοινωνική στάση πληρωμών για εμάς είναι μια αρχική και σημαντική αντίδραση μπροστά σε κάποια νέα, εξοντωτικά, οικονομικά μέτρα. Περαιτέρω, όμως, είναι και αντίσταση στις σχέσεις εκμετάλλευσης και υποταγής που το σύστημα δημιουργεί και προωθεί. Για να γίνει όμως η κοινωνική στάση πληρωμών μέσο για την συνειδητοποιημένη άρνηση πληρωμών και εν τέλει την γενικευμένη κοινωνική αυτοδιεύθυνση πρέπει να είναι ουσιαστικά κοινωνική, από τα κάτω και αδιαμεσολάβητη από θεσμούς και μίντια. Κοινωνική και από τα κάτω σημαίνει ότι η στάση πληρωμών διευρύνεται σε όλα τα πληττόμενα κοινωνικά κομμάτια, τα οποία σε οριζόντιες διαδικασίες βάσης συναποφασίζουν τόσο τα πολιτικά περιεχόμενα που βάζουν όσο και τους τρόπους με τους οποίους πραγματώνουν τα προτάγματά τους. Με όπλο την πραγματική αυτοοργάνωση, να οργανωθούμε ξεπερνώντας τη διαμεσολάβηση των αγώνων μας από εκκλησία, δημάρχους, νομάρχες, κόμματα, μίντια και όλους όσους προωθούν κάθετες δομές οργάνωσης και ανάθεσης του αγώνα σε «ειδικούς». Είναι αυτές οι λογικές που καταργούν την ίδια την αυτοοργάνωση αφομοιώνοντας ό,τι ριζοσπαστικό μπορεί να παραχθεί, τόσο σε επίπεδο λόγου όσο και σε επίπεδο σχέσεων και πράξεων. Προκειμένου να μπορέσει η κοινωνική στάση πληρωμών να γίνει εργαλείο προς την ατομική και κοινωνική απελευθέρωση πρέπει να επεκταθεί σε κάθε πτυχή της ζωής μας.

Για εμάς δεν πρέπει να είναι μια τουφεκιά στον αέρα. Είναι κομμάτι των συνολικών αρνήσεων σε όσα καλούμαστε να πληρώσουμε, απέναντι σε όσα μας λένε ότι χρωστάμε. Αρνούμενοι να πληρώσουμε, ουσιαστικά επιφέρουμε σε πρώτο επίπεδο ένα σημαντικό πλήγμα στην αύξηση της κερδοφορίας των αφεντικών, τα οποία θέλουν και άλλο πλούτο στην πλάτη μας. Από κει και πέρα η κοινωνική στάση πληρωμών μπορεί, ξεκινώντας από μια αμυντική θέση, να πάρει πραγματικά ριζοσπαστικές τροπές. Μέσα από το σύνολο των κοινωνικών – ταξικών αγώνων να οδηγηθούμε στην άρνηση πληρωμών, την συνειδητή άρνηση απέναντι σε κράτος και κεφάλαιο, που είναι μια επιθετική θέση. Δεν είναι μόνο ότι δεν έχουμε, αλλά ότι δεν θέλουμε να πληρώσουμε! Γιατί είναι όλα δικά μας, μπορούμε να τα πάρουμε πίσω και να τα δουλέψουμε μόνοι μας ισότιμα, ισάξια, με γνώμονα την ευημερία όλων, την κοινοκτημοσύνη. Απλώνουμε την αντίστασή μας, σε κάθε πτυχή της καθημερινότητάς μας, απέναντι σε καθετί που τα αφεντικά αλώνουν, στην προσπάθεια τους να εγκαθιδρύσουν ένα νέο πλαίσιο εκμετάλλευσης. Πέρα από το ρεύμα και το νερό, η στέγαση, η τροφή, η υγεία, η εκπαίδευση, οι μεταφορές είναι πεδία στα οποία το κεφάλαιο βλέπει μεγάλα περιθώρια αύξησης της κερδοφορίας του. Μετατρέποντάς τα σε εμπορεύματα, ιδιωτικοποιώντας τα, κάνοντάς μας σκλάβους ενός ακραίου νεοφιλελευθερισμού στον οποίον η βαρβαρότητα και η καταστολή πάνε χέρι-χέρι, μετακυλίοντας το βάρος της συνέχειας του συστήματος πάνω στις πλάτες μας. Οι διεκδικήσεις και οι αγώνες είναι ουσιαστικά τα όπλα μας, αυτά που μπορούν να βάλουν φρένο στην επέλαση της βαρβαρότητας και να μας οδηγήσουν σε θέση να συγκρουστούμε ευθεία με τον καπιταλισμό.

Να ανακαλύψουμε, λοιπόν ξανά τα εργαλεία και τους τρόπους που έχουμε για να αντισταθούμε και να οργανωθούμε, απέναντι στους δυνάστες μας. Γύρω μας ξεπηδούν λαϊκές συνελεύσεις, σωματεία βάσης, κοινωνικές δομές αλληλοβοήθειας. Ο αγώνας, η αλληλεγγύη, η αντίσταση, η απέχθεια για το πολιτικό σύστημα δεν είναι λέξεις που τώρα ανακαλύφθηκαν. Αν αντιλαμβανόμαστε ότι η αλλοτρίωση των ζωών μας σε κάθε πεδίο της καθημερινότητας είναι και η συνέχιση της εκμετάλλευσης, τότε δεν έχουμε παρά να αυτοοργανωθούμε σε όλους τους κοινωνικούς μας χώρους με απώτερο σκοπό τη συνολική χειραφέτηση. Δρώντας λοιπόν στο σύνολο των συλλογικών αγώνων και των μαχητικών διεκδικήσεων που υπάρχουν αυτή τη στιγμή, προσβλέπουμε στην ενοποίησή τους και στην περαιτέρω πορεία τους. Γιατί μέσα από τη στάση πληρωμών μπορούμε να οδηγηθούμε στην άρνηση πληρωμών, στη συνειδητοποίηση ότι όλα είναι δικά μας. Από την οργάνωση των αντιστάσεων, μπορούμε να αντιληφθούμε ότι η αυτοοργάνωση και η αλληλεγγύη είναι χαρακτηριστικά αγώνα όχι μόνο στο σήμερα, μα κοινωνικές σχέσεις που αμφισβητούν έμπρακτα τον τρόπο ζωής στον καπιταλισμό. Μας δείχνουν τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να ορίσουμε μόνοι μας πώς θα ζούμε, θα παράγουμε, θα τρώμε, θα διασκεδάζουμε. Μια ελεύθερη κοινωνία είναι μια κοινωνία χωρίς διαχωρισμούς, χωρίς εκμετάλλευση, χωρίς βαρβαρότητα. Είναι η απόφαση και η πραγμάτωση της θέλησής μας να καταργήσουμε κάθε μορφή εξουσίας και καταπίεσης. Μια κοινωνία με κοινότητες, με αλληλεγγύη, με ισότητα. Δεν είναι μια ουτοπία, ούτε ένας άφταστος ρομαντισμός. Είναι μια διαδικασία απελευθέρωσης, ατομικής και συλλογικής, χωρίς κράτος και κεφάλαιο.

Όλα είναι κλεμμένα. Ας τα πάρουμε όλα πίσω.

Attachment Size
xaratsi_mpros 1.96 MB
xaratsi_pisw 3.08 MB